Do 1930 r. używana była nazwa Kol. Antonówka, później Antoniówka. Wieś znajduje się we wschodniej części gminy. Powierzchnia wynosi 650,34 ha, zabudowa luźna, po jednej stronie drogi tzw. rzędówka. Występują gleby bielicowe wytworzone z piasków gliniastych, z glin zwałowych (tzw. bielice) oraz z piasków naglinowych i naiłowych, IV, V, VI, klasa bonitacyjna. We wsi znajduje się remiza OSP, wcześniej znajdował się również sklep spożywczo-przemysłowy. Antoniówka powstała w II poł. XIX w. Po raz pierwszy nazwa miejscowości została wymieniona w 1833 r. jako własność dziedzica dóbr Siemień hrabiego Józefa Nałęcza Małachowskiego. Druga pisana wzmianka o tej miejscowości pochodzi z 1864 r., zawarta jest w księgach metrykalnych parafii Czemierniki. W 1884 r., w opisie gminy Luszawa wymienia się między innymi miejscowość Antoniówka Folwark.
Na przełomie XIX i XX wieku ten folwark został rozparcelowany i powstała osada Antoniówka Kolonia. Zamieszkali tam bezrolni chłopi koloniści, którym wyznaczono działki tworząc wieś w typie ulicówki. Inne źródła mówią, że Antoniówka została wydzielona z dóbr Ostrówek należących do Jachołowskich. W 1881 r. nabyła ja od brata Aleksandra, Marianna z Jachołowskich Grodzicka, po czym dokonała rozprzedaży gruntów.
Wieś sołecka położona w północnej części gminy. Powierzchnia wynosi 191,49 ha. Dominuje zabudowa murowana, luźna, wzdłuż jednej strony drogi (tzw. rzędówka). Występują gleby bielicowe, wytworzone z piasków, gliniaste, gleby torfowe wytworzone z torfów torfowisk niskich, IV, V klasa bonitacyjna.
Początki wsi są datowane na przełom XIX i XX w. Powstała na ziemiach należących do folwarku Dębica, gdzie dziedzicami byli Grodziccy. Nazwa wywodzi się od przynależności ziem do babki właścicieli folwarku Dębica, nazywali ten obszar – babizną. Gdy na przełomie XIX i XX w. obszar ten zasiedlili koloniści, powstała wieś – Babczyzna.
Wieś sołecka w środkowo-wschodniej części gminy. Powierzchnia wynosi 179,16 ha, zabudowa murowana po jednej stronie drogi tzw. rzędówka. Gleby wytworzone z glin zwałowych (tzw. bielice) oraz piasków maglinowych i naiłowych, lekkie i średnie, IV i V klasa bonitacyjna.
Zabytki budownictwa: cmentarz z I poł. XX w. Nazwa wsi wywodzi się od nieistniejącej już cegielni, która istniała jeszcze w 1879 r. jest to nazwa kulturowa. Cegielnia została wydzielona z Ostrówka przez K. Łubkowskiego, w 1893 r. wysprzedana.
Wieś sołecka położona w północnej części gminy Ostrówek. Powierzchnia wynosi 809,57 ha, zabudowa murowana, rozproszona, tzw. wielodrożna. Wodociąg, ujęcie wody dla wsi: Babczyzna, Dębica, Tarkawica. Gleby bielicowe, wytworzone z piasków, gliniaste wytworzone z glin zwałowych oraz z piasków naglinowych i naiłowych lekkie i średnie, gleby bagienne torfowe wytworzone z torfów torfowisk niskich, III, IV, V klasa bonitacyjna. Dębica należy do jednej z najstarszych wsi na tym terenie. Pierwsze wzmianki pochodzą już z 1431 r. Początkowo była to wieś o mieszanej własności, część Dębicy posiadał król, a część szlachta. Z 1431 r. pochodzi zapis, że Bogusz z Dębicy procesuje się z Świętosławem Żelaznym z Miłkowa o wieś Tarkawicę. Ponadto o dobrach Dębica mówią inne dokumenty historyczne z XV w. Do II poł. XV w. w tej wsi dziedziczyli niezbyt możni szlachcice. Kroniki wymieniają Jana Zawiszyca i Andrzeja Milanowskiego. Przed 1489 r. wśród dziedziców Dębicy wymienia się Mikołaja Firleja z Dąbrowicy, który jednak sprzedał dobra Dębica (część) i Tarkawica, Mikołajowi z Ostrowa staroście lubelskiemu.
Drugą część wsi posiadał król Polski. Król Aleksander Jagiellończyk w 1502 r. wydał dokument dla Marcina i Macieja Ziółkowskich, w którym zobowiązał się, że jeżeli do Zielonych Świat nie wypłaci im 200 grzywien i 130 florenów węgierskich (zapewne pożyczył od nich tą sumę) to będą mogli przejąć królewską część Dębicy i pół Tarkawicy. Król Aleksander nie miał tej sumy, ale przyszedł mu z pomocą Mikołaj Firlej z Dąbrowicy, który spłacił dług wobec Ziółkowskich. Król za to nadał te wsie Firlejowi w dzierżawę. Kolejny król również korzystał z pomocy finansowej Firleja i w latach 1508-1509 cała wieś stała się dziedziczną własnością Firlejów.
Ciekawa jest ewolucja nazwy tej wsi, początkowo zwano ja Dębowicą ( Dambowycza, Dambicza), a nazwa współczesna pojawiła się dopiero w XVII w. W 1626 r. przeprowadzono spis podatkowy województwa lubelskiego. Przy Dębicy napisano: Jm. P. starosta kaźmirski Andrzej Firlej oddał pobór ze wsi Dębice: od 7 półłanków osiadłych po gr. 15, 7 zagród z rolami po gr. 6, 3 komornic po gr.2, koła korzecznego (młyn) po gr.12, karczmy na czynszu po gr. 123. Według spisu podatkowego z 1676 r. w tej wsi dziedziczył Ossoliński. W tym czasie w Dębicy mieszkało 74 osoby. Z czasem większość wsi wokół Czemiernik stała się częścią rozległych dóbr czemiernickich. W II poł. XVIII w. od 1680 r. dobra czemiernickie należały do Sobieskich, w tym do Jana III Sobieskiego, a od 1712 stały się własnością Stefana Humieckiego, wojewody podolskiego. Humieccy herbu Junosza pochodzili z ubogiej szlachty mazowieckiej i już w XVI w. przenieśli się na Podole, gdzie wkrótce stali się wiodącym rodem magnackim. Dobra czemiernickie odziedziczył w 1736 r. najstarszy syn Stefana, Ignacy Humiecki, który ożenił się z Teresą z Pociejów. Niestety nie miał potomka i po jego śmierci w 1752 r. dobra czemiernickie należały do jego żony Teresy. Przejął je Jan Małachowski żonaty z Izabelą Humiecką, siostrą Ignacego. Dębica w tym czasie występuje w spisie wsi należących do Małachowskich w kluczu czemiernickim. Po śmierci Jana Małachowskiego w 1777 r. dobra odziedziczył jego syn Antoni. W końcu XVIII w. Dębica była średniej wielkości wsią. Według danych z 1787 r. mieszkało tu 261 osób w tym 12 Żydów.
Po śmierci Antoniego Małachowskiego jego rozległy majątek został podzielony między spadkobierców. Wcześniej z dóbr czemiernickich wydzielono mniejsze majątki i tak Dębica stała się oddzielnym majątkiem ziemskim. Otrzymał go, wraz z majątkiem Ostrówek syn Antoniego, Józef Małachowski. Następcą Józefa Małachowskiego był jego syn Napoleon Małachowski zmarły w 1838 r., a jego żona Klementyna z Sanguszków w 1841 r. sprzedała te dobra znanemu finansiście Henrykowi Łubieńskiemu. Majątek Łubieńskiego został zlicytowany w skutek afery finansowej w 1859 r. Dobra Dębica kupił wtedy Antonii Sierakowski, a potem ten majątek stał się własnością Grodzickich. W 1864 po uwłaszczeniu powstało w tej wsi 40 samodzielnych gospodarstw rolnych na 787 morgach ziemi.
W 1921 r. w folwarku było 4 domy i 95 mieszkańców, w kolonii 21 domów i 144 mieszkańców, we wsi 69 domów i 413 mieszkańców.
Zabytki budownictwa stanowią zespół dworsko – pałacowy z II poł. XIX w. oraz kapliczka murowana z II poł. XIX w. Nazwę miejscowości i folwarku tradycja od wieków łączy z potężnymi dębami, które tu rosły. Układ przestrzenno-kompozycyjny dzięki pozostawieniu starodrzewia w alejach, a zwłaszcza na obrzeżach jest jeszcze czytelny, znacznie podnoszący walory krajobrazowe.
Wieś sołecka we wschodniej części gminy Ostrówek. Jeszcze w I poł. XIX w. obszar tej wsi pokrywały gęste lasy. W II poł. XIX w. dobra Dębica kupili Grodziccy, którzy zaczęli karczować las ciągnący się od Dębicy, aż do Niedźwiady. W drugiej połowie XIX w. część wykarczowanej ziemi sprzedano chłopom kolonistom, którzy założyli tu osadę Dębica- Kolonia. Powierzchnia wsi Dębica- Kolonia wynosi 220,49 ha., zabudowa luźna, murowana, w dwóch równoległych do siebie rzędówkach.
Jeleń to wieś sołecka w środkowej części gminy Ostrówek. Powierzchnia 219,94 ha. Zabudowa murowana, drewniana wzdłuż drogi po obu stronach. Gleby wytworzone z glin zwałowych, tzw. bielice oraz z piasków naglinowych i naiłowych, lekkie i średnie, IV, V klasa bonitacyjna.
Wieś powstała w II poł. XIX w., osadnictwo związane jest z karczunkiem lasu. Naturalne, niewielkie skupiska drzew i pojedyncze okazy istnieją do chwili obecnej. Nazwa miejscowości związana jest z porastającym ten obszar lasem, gdzie w okresie jesieni było miejsce godów jeleni – rykowisko.
Powstała w XVI w. Pierwsza wzmianka pojawia się w czasie podziałów dóbr po Piotrze Firleju w 1555 r. Wtedy to wśród licznych wsi Jana Firleja wymienia się również Kamiennę. Była to już ukształtowana wioska więc musiała powstać w I poł. XVI w.
Kolejne wzmianki w źródłach pojawiają się w 1563 r. jako Kamiona Wola ówczesnych spisach podatkowych. Następne informacje pochodzą z 1580 r. i 1603 r.( wizytacje kościelne) oraz z lat 1620-1626 z rejestrów podatkowych.
W 1626 r. właścicielem wsi był ksiądz Henryk Firlej z Dąbrowicy syn Jana, referendarz koronny. Henryk Firlej zmarł w tym samym roku będąc prymasem Polski (od 1624 r.)
Na przełomie XVII i XVIII w. ta niewielka osada została włączona do dóbr czemiernickich, które należały do Sobieskich, a następnie do Humieckich. W końcu XVIII w. dobra czemiernickie zostały własnością możnego rodu Małachowskich.
W końcu XVIII w. dziedzicem wsi był jeden z największych magnatów ówczesnej Polski, Antonii Małachowski. W okresie międzywojennym był tu wiatrak, olejarnia i zakład kowalski.
W Kamienowoli według Katalogu Zabytków Sztuki w Polsce z 1976 r. znajduje się kapliczka przydrożna wzniesiona w II poł. XIX w.
Powierzchnia Kamienowoli wynosi 498, 86 ha. Jest to wieś dwudrożna, o dwóch równoległych do siebie rzędówkach, zabudowa murowana.
Luszawa to wieś sołecka położona w zachodniej części gminy nad rzeką Wieprz. Powierzchnia 851,74 ha, zabudowa rozproszona, nieregularny przebieg dróg, tzw. wielodrożnica.
Wieś według Długosza była własnością biskupów płockich w parafii Kock. W 1864 r. powstała gmina Luszawa z siedzibą w Leszkowicach. W skład gminy wchodziły wsie: Antoniówka, Kamienno Wola , Leszkowice, Luszawa, Ostrówek, Zawada, Żurawiniec.
W okresie międzywojennym w Luszawie był Sąd Pokoju Lubartów, Sąd Okręgowy Lublin.
Leszkowice mają długą historię. Początki tej wsi sięgają zapewne jeszcze XIII wieku, a pierwsza wzmianka pochodzi z dokumentu z 1317 roku, w którym to książę Władysław przeniósł z prawa średzkiego na prawo magdeburskie wsie braci Ostaszy i Dzierżka z Bejsc. W tymże dokumencie wymienia się również miejscowość Leszkowice.
Po Ostaszy i Dzierżku w 1369 roku wymienia się jako dziedziczkę wsi Katarzynę wdowę po Ostaszy. Następnie Leszkowice przeszły na własność Eustachego i Jarosława synów Ostaszy.
W końcu XIV wieku wieś z niewiadomych przyczyn przeszła na własność króla. W początkach XV wieku notuje się tu dzierżawę królewską, którą użytkował niejaki Trojan. W czasach Kazimierza Jagiellończyka Leszkowice również były dzierżawione. Z czasem wieś stała się dzierżawą Mikołaja Firleja, ale też miał do tej wsi prawa Andrzej Ossoliński. Leszkowice mają nieco inną historię niż pozostałe wsie gminy, które należały do dóbr czemiernickich i trafiły z czasem do Małachowskich. Mimo, że już od czasów średniowiecza Leszkowice związane były z parafią Czemierniki, to ich los był związany z Lubartowem. Po Piotrze Firleju synu Mikołaja, wojewodzie ruskim zmarłym w 1553 roku dziedziczył w Lubartowie jego syn Mikołaj.
W 1609 roku dziedzicem został Piotr Kazimierski, potem kolejno jego bracia. Jednak przed 1626 roku dobra lubartowskie kupił książę Janusz Zasławski. Tak więc te dobra trafiły w ręce możnych książęcych rodów ukraińskich.
Na początku XIX wieku Leszkowice nadal były dużą miejscowością. Według opisu wsi ze Słownika Geograficznego Królestwa Polskiego wieś Leszkowice „leży w niskim błotnistem położeniu; dookoła ciągną się obszerne błota”. We wsi był sąd gminny.
W 1921 roku w tej wsi erygowano parafię. Natomiast kościół wzniesiono w latach 1921-1923 wg. projektu Bohdana Krauzego z Lublina. Kościół jest drewniany. Wewnątrz jest obraz Serca Jezusowego w ramie z XVIII wieku. We wsi jest też kapliczka przydrożna wzniesiona w XIX wieku, drewniana o konstrukcji słupowej. Jest czworoboczna, daszek dwuspadowy, niegdyś podbity gontem. Wewnątrz jest rzeźba św. Jana Nepomucena późnobarokowa z drugiej połowy XVIII wieku. W tej wsi przed II wojną światową znajdowała się piwiarnia należąca do L. Wassersztruma.
Nazwa oznacza miejsce suche, otoczone woda lub mokradłami. Wieś powstała w XVI w., była własnością króla Zygmunta Starego. Obecnie powierzchnia wynosi 383,37 ha, zabudowa jest rozproszona, chaotyczna, nieregularny przebieg dróg, tzw. wielodrożnica.
Wieś sołecka położona w środkowej części gminy. Powierzchnia wynosi 312,05 ha. Miejscowość jest siedzibą gminy Ostrówek. Znajduje się tu kościół parafialny p.w. Matki Boskiej Częstochowskiej, Gminna Spółdzielnia „SCh”, Bank Spółdzielczy w Radzyniu Podlaskim Oddział w Ostrówku, Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej, apteka, lecznica zwierząt, piekarnia, sklepy spożywczo-przemysłowe, targowisko, urząd pocztowy, szkoła podstawowa, gimnazjum, biblioteka gminna, remiza OSP.
Wieś powstała w II poł. XIX w. wokół folwarku dziedzica Grodzickiego. W 1827 r. było tu 20 domów i 161 mieszkańców. Folwark Ostrówek miał w 1884 r. rozległości dominalnej1334 morgów, gruntów ornych i ogrodów 725 mórg, łąk 180 mórg, lasu 393 mórg, nieużytków 37 mórg, budynków murowanych 7, z drzewa 22, las nieurządzony. W Ostrówku była gorzelnia i wiatrak. Do zabytków budownictwa zaliczyć należy kościół parafialny z I poł. XX w. oraz ogrodzenie i bramę w ZK w Ostrówku z I poł. XX w.
Początki Tarkawicy są podobne do historii Luszawy. Najpewniej ta miejscowość powstała już na początku XIII wieku i była związana z włościami biskupów płockich z ośrodkiem w Kocku. Jednak pierwsze pisane wzmianki pochodzącą z 1317 roku, kiedy to część wsi należała do dwóch możnych rycerzy Dzierżka i Ostaszy z Bejsc. Wieś była podzielona, jedna część należała do biskupów płockich, a druga do rycerzy. Nazwę wsi zapisywano w tym czasie jako Tharkawica. Na początku XV wieku jako dziedzica Tarkawicy wymienia się Jana z Tarkawicy, a później wieś stała się obiektem sporów sądowych między Boguszem z Dębowicy (Dębicy) i Świętosławem Żelaznym z Miłkowa. W połowie XV wieku z niewiadomych przyczyn część prywatna wsi stała się własnością króla.
Według kronik Jana Długosza (druga połowa XV wieku) wieś była podzielona w połowie między biskupa płockiego i króla, liczyła 7 łanów kmiecych, był tu folwark i młyn.
W końcu XV wieku Tarkawica staje się częścią licznych dzierżaw Mikołaja Firleja (podobnie jak Dębica), a w latach 1508-1509 kolejne przywileje królewskie przekazują te dwie wsie (Dębica i Tarkawica) na dziedziczną własność Firlejów.
Po Mikołaju Firleju dziedziczył jego syn Piotr, a następnie Jan Firlej. W 1626 roku Tarkawica należała do Andrzeja Firleja starosty kazimierskiego. Wieś liczyła 12 półłanowych gospodarstw, we wsi była też karczma i młyn. Mieszkali tu oprócz kmieci rzemieślnicy i ubodzy komornicy.
Zawada jest to wieś sołecka w zachodniej części gminy. Powierzchnia wynosi 561,72 ha, wieś dwudrożna o dwóch równoległych od siebie ulicówkach. Wieś Zawada i folwark w XIX w. należały do powiatu lubartowskiego, gminy i parafii Czemierniki. Pierwszy chrzest z Zawady został zarejestrowany w parafii Czemierniki w 1637 r. Tak charakteryzuje Zawadę Słownik Królestwa Polskiego z XIX w.: „Wieś i folwark pow. Lubartowskiego, gm. I par. Czemierniki. Folwark ten oddzielony w 1864 od dóbr Ostrówek z Tyńcem miał w 1867 r. obszaru 889 morgów. Wieś Zawada osad 69, 1182 morgów.”
Na początku lat 60-tych XIX w. dwaj niemieccy pośrednicy Roosner i Schmidt kupili od właściciela folwarku Zawady , Grodzickiego 650 morgów ziemi zakładając niemiecką kolonię, gdzie z czasem zamieszkało 45 gospodarzy, z czego tylko pięciu było Polakami.
Niemcy w większej grupie niedługo tu mieszkali, ponieważ w latach siedemdziesiątych XIX w. część kolonistów wyemigrowała na Wołyń wcześniej sprzedając swoje gospodarstwa. W okresie międzywojennym w Zawadzie była cegielnia, dwa zakłady kowalskie, olejarnia i wiatrak.
Miejscem pamięci jest cmentarz kolonistów niemieckich z 1900 r. mieszczący się ok. 100 na południe od drogi do Cegielni.
Wieś jest położona w środkowo-zachodniej części gminy nad rzeka Wieprz. Nazwa wsi wywodzi się od porastającej tu żurawiny – krzewinki o zimnotrwałych jadalnych jagodach. Początkowo nazwę wsi pisano przez „ó” Żórawiniec, później przez „u” i tak jest do tej pory. Powierzchnia wynosi 454,72 ha, zabudowa luźna po obu stronach drogi, tzw. ulicówka.
Żurawiniec powstał w pierwszej połowie XVII w. W tym czasie właścicielami tej ziemi byli Głuszyńscy. Żurawiniec należał do Humieckich, Małachowskich, Łubieńskiego. Tak charakteryzuje miejscowość Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego z XIX w.: „ Wieś i folwark pow. lubartowskiego, gm. Luszawa, par. Czemierniki. W roku 1866 folwark miał 1030 mórg. Wieś 14 osad, 479 mórg obszaru. W 1827 r. było 13 dymów (domów z kominem), 68 mieszkańców”. Hrabia Małachowski aktem notarialnym z 15 sierpnia 1838 r. nr. 264 w pow. Lubartów dóbr swoich dziedzicznych odstąpił na własność wsie Ostrówek z Tyńcem, Zawadę, Kamienowolę, Luszawę, Tarkawicę, Antoniówkę, Dębicę, Żurawiniec.
Wieś Żurawiniec należała do dworu na Piaskach (dzisiejszy Żurawiniec-Kolonia). Ostatni dziedzic Piask i Żurawińca nazywał się Celiński. Ze względu na złe stosunki finansowe sprzedał Piaski Niemcom. Właścicielem Żurawińca do poł. XIX w. był Sierakowski. Później od niego nabył tę wieś Leonard Celiński, który w 1867 r. dokonał rozprzedaży dóbr.
Wieś sołecka położona w zachodniej części gminy nad Wieprzyskiem. Powierzchnia wynosi 499,82 ha. Występuje zabudowa murowana po jednej stronie drogi, tzw. rzędówka. Gleby są słabe, bielicowe wytworzone z piasków, słabo gliniaste, gliniaste, mady rzeczne, V, VI klasa bonitacyjna.
Wieś powstała w I poł. XIX w. wokół folwarku Żurawiniec o powierzchni 1030 mórg (1860 r.). Na początku XIX w. przybyli osadnicy niemieccy. Istniał tam Dom Modlitwy wyznania ewangelicko-augsburskiego.